De mug is toe aan zijn tweede voeding vannacht. Volgens mij heeft hij al mijn ledematen al gehad. Zelfs het middelste kootje van mijn rechter middelvinger. Dan moet je wel lef hebben, de hand steken die je probeert te slaan. Terwijl de mug van mij drinkt, denk ik na over korstmossen. Ik houd van het woord ‘korstmos’. Het klinkt als kerstmis voor kleuters die nep-Noors met elkaar spreken. Kørstmøs. Rare kleuters.
Een korstmos is het schoolvoorbeeld van symbiose. Een korstmos bestaat uit een schimmel en een alg die elkaar met wederzijdse instemming gebruiken om te overleven. Het type relatie waarbij beide partners, maar in elk geval toch de schimmel, er aan onderdoor gaan bij een eventuele scheiding. Gelukkig scheiden schimmels en algen bijna nooit.
Samenleven met een parasiet is misschien wel te prefereren boven een symbiotische relatie. De parasiet is de gastheer weliswaar tot last (hij denkt alleen maar aan zichzelf en slikt nogal luidruchtig), maar het loopt zelden uit de hand. De gastheer weet precies wat hij aan de parasiet heeft: helemaal niks. De parasiet zal de gastheer nooit verlaten zolang de gastheer hem iets te bieden heeft en de gastheer heeft veel te bieden.
“In de symbiotische relatie is het een ongeschreven regel dat niemand zichzelf ooit hardop afvraagt wie van hen de schimmel is en wie de alg.”
Met de symbiotische partner is het samenzijn een puzzel van twee stukjes. Aan alle rafelranden van jezelf begint de ander en andersom. Jullie vormen een perfecte korstmos. De alg kan waarschijnlijk wel zonder de schimmel, maar de schimmel verpietert zonder de alg. In de symbiotische relatie is het een ongeschreven regel dat niemand zichzelf ooit hardop afvraagt wie van hen de schimmel is en wie de alg. Je komt er vanzelf wel achter als het voorbij is. Dat je ex eigenlijk verdomd goed zonder jou kan bijvoorbeeld.
Mijn neefje van twee maakte laatst een puzzel waarbij alle stukjes met een beetje geweld wonderwel in elkaar pasten. Volgens diezelfde logica kan iedereen met gebruik van een beetje geweld mijn wederhelft worden. En iedereen kan mij ook weer verlaten. Liever word ik op gezette tijden mondjesmaat leeggezogen dan te worden verlaten door mijn wederhelft.
Vandaag is een kortere versie van deze column ook te lezen als Voetnoot in de Volkskrant.